De impact van nabetalingen, invorderingen en meerdere inkomens
De Belastingdienst liet door Ipsos I&O onderzoek doen naar zogeheten interfererende regelingen: situaties waarin nabetalingen, terugvorderingen of meerdere inkomensstromen leiden tot onverwachte financiële gevolgen. Aanleiding was eerder kwalitatief onderzoek naar ervaringen van burgers; dit nieuwe onderzoek brengt de omvang en effecten cijfermatig in beeld. Doel is beter inzicht krijgen in hoeveel mensen hiermee te maken hebben en welke problemen zij ervaren.
Belangrijkste bevindingen:
- 3% van de Nederlanders had in 2023 een nabetaling, 2% een terugvordering, 28% meerdere inkomens.
- Nabetalingen en terugvorderingen komen meestal onverwachts; veel mensen begrijpen de reden of hoogte beperkt.
- Nabetalingen leiden bij 12% tot extra belasting betalen; een kwart van hen meer dan €1000.
- Meerdere inkomens zorgen bij 9% aantoonbaar voor belastingbijbetaling, soms oplopend tot duizenden euro’s.
- Gevolgen zijn vaak bezuinigen, stress en onzekerheid; een kleine groep komt hierdoor in ernstige financiële problemen.
- Tegelijk ervaart een meerderheid geen negatieve gevolgen, vaak omdat zij financiële buffers hebben.
Wat kun je ermee in de praktijk?
De publicatie biedt beleidsmakers en uitvoerders vooral achtergrondinformatie en onderbouwing. Het geeft zicht op de omvang en aard van interferenties en hun effecten op burgers. Daarmee kan het dienen als input voor beleidsaanpassingen, als basis voor betere communicatie richting inwoners en als inspiratie voor preventieve ondersteuning door gemeenten en uitvoeringsorganisaties.
Voor wie is het relevant?
Het rapport is relevant voor beleidsmedewerkers Werk & Inkomen die beleid ontwikkelen rondom inkomensondersteuning en minimaregelingen. Voor professionals in de uitvoering, zoals klantmanagers, schuldhulpverleners en inkomensconsulenten, is het nuttig om signalen van inwoners beter te begrijpen. Ook voor de afdelingen Belastingen en Toeslagen binnen gemeenten en samenwerkende instanties biedt het rapport waardevolle inzichten.