Duurzame banen voor jongvolwassenen met psychische kwetsbaarheden: inzicht in effectieve jobcoaching

Jongvolwassenen (18 tot en met 35 jaar) met psychische kwetsbaarheden hebben vaak moeite om een duurzame plek op de arbeidsmarkt te vinden en te behouden. Jobcoaching is een belangrijke ondersteuning, die sinds de Participatiewet (2015) ook door gemeenten wordt ingezet. Het Trimbos-instituut onderzocht, in opdracht van ZonMw , wat jobcoaching voor deze doelgroep effectief maakt. Het onderzoek volgde 134 trajecten gedurende zes maanden.

Uit het onderzoek komen vier kernelementen voor goede jobcoaching naar voren:

• maatwerk leveren voor de werkplek en de ondersteuning aan de werknemer;
• werkgevers ondersteunen bij regelingen en werkaanpassingen;
• afstemmen met zorgverleners en naasten;
• een focus op duurzame inzetbaarheid. In de praktijk gaat de meeste aandacht van de jobcoach uit naar de werknemer, met name bij het omgaan met stress en de werk-privé balans. Ondersteuning aan de werkgever richt zich vooral op het bieden van begrip voor de werknemer en hulp bij regelingen. De aanpak werkt: na zes maanden heeft 88 procent van de deelnemers nog steeds betaald werk. Werknemers zijn zelf ook (heel) tevreden; zij beoordelen de toegevoegde waarde van hun jobcoach gemiddeld met een 8,2

Wat kun je ermee in de praktijk?

Het rapport biedt achtergrondinformatie en inspiratie voor het vormgeven en inkopen van jobcoaching. Het geeft concrete inzichten in wat werkt. Zo blijkt dat, naast een goede match met de werkplek , de klik tussen werknemer en jobcoach en het aansluiten bij de wensen van de werknemer cruciaal zijn voor succes. Het rapport geeft handvatten voor de begeleiding, zoals het helpen bewaken van grenzen en het werken aan de capability-aanpak: de mate waarin werknemers waarden die zij belangrijk vinden (zoals inkomen of sociale contacten) kunnen realiseren in hun werk.

Voor wie is het relevant?

Deze publicatie is relevant voor zowel beleidsmedewerkers als uitvoerend professionals in het sociaal domein, met name op het gebied van Werk en Inkomen en de Participatiewet. Beleidsmedewerkers kunnen de inzichten gebruiken bij de inkoop en het monitoren van jobcoaching-trajecten. Uitvoerend professionals, zoals klantmanagers en jobcoaches, vinden in het rapport een bevestiging van effectieve methoden. Het biedt praktische voorbeelden voor de begeleiding van zowel de werknemer (aanleren van vaardigheden, omgaan met stress) als de werkgever (informatievoorziening, regelingen)