Evaluatie NBNB: projecten voor bevordering arbeidsmarktparticipatie statushouders
Dit eindrapport van Regioplan, gefinancierd door Instituut Gak, evalueert het programma ‘Een nieuw bestaan, een nieuwe baan’ (NBNB). Het programma, gestart in 2018, bood subsidie aan maatschappelijke organisaties om de duurzame arbeidsparticipatie van statushouders te stimuleren. De aanleiding was de moeizame aansluiting van vluchtelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt. Het onderzoek heeft als doel inzicht te krijgen in effectieve interventies om de arbeidsmarktparticipatie van vluchtelingen te vergroten.
Dit eindrapport is bundelt de uitkomsten uit een planevaluatie (hoe zijn de projecten opgezet?), procesevaluatie (hoe is de uitvoering in de praktijk verlopen?), een effectevaluatie (wat heeft het programma opgeleverd?) en een verklarend onderzoek (waarom werken sommige projecten beter dan andere en in welke context?).
Wat zijn de belangrijkste bevindingen?
De conclusie is dat bijna een op de drie deelnemers een plek op de arbeidsmarkt of in het onderwijs vindt. Twintig procent stroomt uit naar betaald werk en acht procent naar een reguliere opleiding.
De analyse toont aan dat persoonskenmerken zoals leeftijd en opleidingsniveau een grote invloed hebben op de kans op werk of opleiding. Het enige projectkenmerk dat een significant positief effect heeft, is de aanwezigheid van taalles. Projecten met hoge uitstroom naar werk kenmerken zich door actieve bemiddeling tussen deelnemers en werkgevers of door een sectorale insteek waarbij werkgevers al vroegtijdig zijn betrokken.
Hieronder de belangrijkste vijf lessen die geleerd zijn uit dit onderzoek voor de arbeidsbemiddeling van statushouders:
- Er is nog te weinig aandacht voor werkgevers en potentiële collega’s.
- Mentale gezondheidsproblemen verdienen een plek in de begeleiding.
- Het is van belang om te achterhalen wat er speelt bij ‘motivatiegebrek’
- De arbeidsbemiddeling van vrouwen verdient aandacht en een specifieke aanpak.
- De samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en gemeenten kan beter.
Wat kun je ermee in de praktijk?
De evaluatie benadrukt dat een ‘one size fits all’-aanpak niet effectief is en pleit voor op maat gemaakte, individuele actieplannen. Intensieve begeleiding, gedurende alle stadia van het traject, leidt tot positieve resultaten. Belangrijk is ook het creëren van een ‘warm netwerk’ onder werkgevers en een goede samenwerking met gemeenten. Door in te zetten op duale trajecten (leren en werken tegelijk) en maatwerk kunnen gemeenten en organisaties statushouders effectiever begeleiden. De resultaten van projecten met een sectorale aanpak en baangarantie laten een hogere uitstroom naar werk zien.
Voor wie is het relevant?
Dit rapport is relevant voor beleidsmedewerkers en uitvoerend professionals in het gemeentelijk sociaal domein die zich bezighouden met de arbeidsmarkttoeleiding en/of inburgering van statushouders. De lessen uit dit onderzoek kunnen worden gebruikt om de uitvoering van beleid en projecten te verbeteren. De inzichten zijn ook waardevol voor maatschappelijke organisaties die zich richten op de integratie van nieuwkomers.