Handhavers over de menselijke maat in de Participatiewet

In dit onderzoek van Paulien de Winter (Universiteit Utrecht) staat de handhaving van de inlichtingenplicht in de Participatiewet centraal. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de menselijke maat in het beleid, maar de stem van de handhavers zelf wordt weinig gehoord. Het doel van deze publicatie is om de mogelijkheden en moeilijkheden te verkennen die handhavers ervaren bij het toepassen van maatwerk en een menselijke benadering in hun dagelijkse werk.

Het onderzoek laat zien dat handhavers in de uitvoeringspraktijk oog hebben voor de situatie van de uitkeringsgerechtigde. Tegelijkertijd leven er ook zorgen en dilemma’s. De belangrijkste conclusies zijn:

• Handhavers staan overwegend positief tegenover de wijzigingen in het wetsvoorstel Handhaving sociale zekerheid, zoals het toelichtingsgesprek en de mogelijkheid voor ‘passend handhaven’.
• Handhavers zijn bang voor een te ‘soft’ beleid en voor willekeur als er meer ruimte komt voor maatwerk.
• Een responsieve overheid die maatwerk levert, vraagt extra inspanningen, tijd en geld van handhavers.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De publicatie dient als achtergrondinformatie en biedt inspiratie en ideeën. Het geeft een uniek kijkje in de dagelijkse praktijk van handhavers in de Participatiewet. Je kunt de inzichten gebruiken om de dialoog aan te gaan over de uitvoering en het beleid binnen je eigen gemeente. Het helpt om de verschillende perspectieven en dilemma’s van handhavers beter te begrijpen.

Voor wie is het relevant?

Dit onderzoek is relevant voor beleidsmedewerkers en uitvoerende professionals binnen het domein werk en inkomen. Voor beleidsmakers biedt het praktische inzichten die kunnen helpen bij het ontwikkelen van effectiever beleid. Voor handhavers (toezichthouders, sociaal rechercheurs en boeteambtenaren) is het een bron van herkenning en een spiegel voor hun eigen werkwijze.