Handreiking inrichting en organisatie sociaal ontwikkelbedrijf

Het kiezen van de juiste organisatievorm is een strategische keuze die grote impact heeft op de uitvoering van de Participatiewet. Deze handreiking, opgesteld door Berenschot in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), helpt gemeenten en sociaal ontwikkelbedrijven bij het maken van keuzes over de inrichting en organisatie. Het doel is om inzicht te geven in de verschillende organisatiemodellen en een afwegingskader te bieden voor de (her)positionering van het sociaal ontwikkelbedrijf.

De handreiking presenteert zes verschillende organisatiemodellen voor sociaal ontwikkelbedrijven:

• Bedrijf voor Wsw: Dit type bedrijf richt zich uitsluitend op de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening en verkeert in een krimpsituatie, met als doel een beheerste afbouw van de organisatie.
• Bedrijf voor beschutte arbeid: Dit bedrijf richt zich naast de Wsw op het creëren van beschutte arbeidsplaatsen, waarbij de traditionele werkplaats de hoeksteen van de infrastructuur vormt.
• Geïntegreerd bedrijf: In dit model zijn alle werk- en re-integratietaken van de Participatiewet en de Wsw geïntegreerd in één organisatie.
• Gecombineerd bedrijf: Bij dit model worden de werk- en re-integratietaken van het sociaal ontwikkelbedrijf gecombineerd met de inkomenstaken van de (inter)gemeentelijke afdeling Werk en Inkomen (W&I) in één gezamenlijk bedrijf.
• Partieel bedrijf: Dit sociaal ontwikkelbedrijf voert naast de Wsw ook andere functionaliteiten uit, terwijl de afdeling Werk en Inkomen een deel van de taken behoudt.
• Mixed model bedrijf: Een mixed model bedrijf vervult verschillende rollen voor de verschillende deelnemende gemeenten, waarbij de taken en verantwoordelijkheden per gemeente kunnen variëren.
• Social firm: Een bedrijf dat werkgelegenheid biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en hen begeleidt, met als doel een duurzame plaatsing op de arbeidsmarkt.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De publicatie is een praktische handreiking en dient als onderbouwing voor strategische keuzes. Het biedt een stappenplan en concrete afwegingskaders die bestuurders, directies en beleidsmakers kunnen gebruiken om het gesprek te voeren over de toekomst van hun sociaal ontwikkelbedrijf. Het helpt bij het evalueren van de huidige situatie en het in kaart brengen van mogelijke toekomstscenario’s.

Voor wie is het relevant?

Deze handreiking is relevant voor bestuurders, directeuren, managers en beleidsmedewerkers van gemeenten en sociaal ontwikkelbedrijven. Het is met name waardevol voor diegenen die betrokken zijn bij strategische vraagstukken over de organisatie en sturing binnen het domein van werk en inkomen.