Spring naar content

Hoe ambtenaren transities kunnen faciliteren en de rol die maatschappelijke initiatieven daarbij spelen

4 april 2024

Armoede en schulden

Werk en inkomen

Het huidige sociale zekerheidsstelsel in Nederland kent structurele tekortkomingen en is toe aan vernieuwing. In deze publicatie onderzoekt het lectoraat Armoede Interventies van de Hogeschool van Amsterdam hoe de overheid systeeminnovatie kan faciliteren. Aanleiding is het maatschappelijk initiatief ‘Gewoon Geld Geven’, waarbij de onderzoekers analyseren welke hobbels overwonnen moesten worden om dit van de grond te krijgen. Het doel is om ambtenaren een handelingsperspectief te bieden om transities in het sociaal domein mogelijk te maken.

Om systeemverandering te bewerkstelligen, moeten bestuurlijke reflexen worden doorbroken. De auteurs identificeren drie belangrijke belemmeringen binnen de overheid: de versimpelingsreflex, de verdelingsreflex en de voorspelbaarheidsreflex. Om deze te doorbreken, zijn drie competenties nodig:

  • Je handelen in een steeds breder kader plaatsen.
  • Mensen bij elkaar brengen zonder afbreuk te doen aan hun diversiteit.
  • Initiatief nemen op een gedisciplineerde en creatieve wijze.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De publicatie dient als inspiratie en praktische handreiking voor ambtenaren die systeemverandering willen aanjagen. Het biedt een theoretisch kader (transitie-theorie) en concrete competenties om de eigen rol als ‘facilitator van transities’ vorm te geven en de samenwerking met maatschappelijke initiatieven te verbeteren.

Voor wie is het relevant?

Dit rapport is met name relevant voor beleidsmedewerkers in het sociaal domein die zich bezighouden met innovatie en de doorontwikkeling van het stelsel. Het biedt concrete handvatten om anders naar de eigen rol en de mogelijkheden voor verandering te kijken.

Gerelateerde artikelen

Handhavers over de menselijke maat in de Participatiewet

Paulien de Winter (Universiteit Utrecht) onderzocht de uitvoeringspraktijk van de Participatiewet. Deze publicatie beschrijft de visie van handhavers op de menselijke maat. Het gaat in op hun dagelijkse praktijk en…

Geschiedenis van het sociale zekerheidsstelsel in beeld

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft de geschiedenis van de sociale zekerheid in een artikel en interactieve tijdlijn gevisualiseerd. De publicatie toont de ontwikkeling van de eerste sociale…

(Niet-)gebruik van de sociale zekerheid en sociale bijstand tijdens de coronacrisis

KU Leuven onderzocht wie tijdens de coronacrisis in België door de mazen van het sociale vangnet viel. Deze publicatie analyseert de kenmerken van deze onderbeschermde groepen. De resultaten bieden lessen…