Ondersteuning en dienstverlening aan langdurig bijstandsgerechtigden

Berenschot heeft in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de verkenning Ondersteuning en dienstverlening aan langdurig bijstandsgerechtigden uitgevoerd. De aanleiding is dat gemeenten een grote groep inwoners in de bijstand bedienen die geen reëel perspectief op werk meer heeft. Het doel van het onderzoek was om de omvang van deze groep, de gemeentelijke aanpak, en de bijbehorende kosten en opbrengsten in kaart te brengen.

De verkenning laat zien dat gemeenten hun dienstverlening voor deze groep (geschat op 175.000 tot 250.000 mensen) vooral richten op sociaal-maatschappelijk meedoen, niet op werk. De belangrijkste conclusies zijn:

• deze groep wordt niet eenduidig geregistreerd, waardoor de precieze omvang onduidelijk is;
• de opbrengsten van de begeleiding zijn vooral ‘zacht’: het verhogen van welzijn en het voorkomen van zwaardere zorg;
• de geschatte kosten (265 tot 380 miljoen euro) worden vaak niet apart begroot;
• er bestaat een spanning tussen het doel van de Participatiewet (gericht op werk) en de behoefte van deze doelgroep (gericht op meedoen).

Wat kun je ermee in de praktijk?

De rapportage biedt belangrijke achtergrondinformatie en een financiële onderbouwing. Het helpt je om de omvang van deze specifieke doelgroep binnen je eigen gemeente in te schatten. Het biedt een verantwoording om de inzet op sociaal-maatschappelijke ondersteuning (zoals het voorkomen van zorgkosten) expliciet te maken in het beleid en de begroting.

Voor wie is het relevant?

Dit is relevant voor beleidsmedewerkers, financieel adviseurs en managers in het domein Werk en Inkomen. Vanwege de sterke link met welzijn en dagbesteding is het ook nuttig voor beleidsmedewerkers in het Wmo-domein.