Uitdagingen voor de arbeidsmarkt: vast, flex en kwetsbare groepen

In deze bijdrage voor de KVS Preadviezen 2025 analyseren Pieter Gautier en Paul Muller van de Vrije Universiteit Amsterdam de staat van de Nederlandse arbeidsmarkt. Hoewel de werkloosheid historisch laag is, zijn er zorgen over de stagnerende groei van de arbeidsproductiviteit en de positie van mensen die moeilijk aan het werk komen. De auteurs onderzoeken hoe hervormingen in contractvormen en gerichte ondersteuning deze problemen kunnen aanpakken en de arbeidsmarkt toekomstbestendig kunnen maken.

De belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn:

• Het recent ingezette beleid maakt flexibele contracten vaster, maar voor een hogere arbeidsproductiviteit is het wenselijk om ook vaste contracten minder vast te maken.
• Strenge ontslagbescherming heeft een negatief effect op de kansen van mensen in een kwetsbare positie, zoals jongeren en nieuwkomers.
• De instroom in de WIA is hoog onder werknemers met flexibele contracten, vaak door een gebrek aan begeleiding en re-integratiemogelijkheden tijdens de ziekteperiode.
• Ondersteuning bij de overstap van kansarme naar kansrijke beroepen werkt het best als deze gericht is op specifieke doelgroepen in plaats van een algemene aanpak.

Wat kun je ermee in de praktijk?

Deze publicatie dient als wetenschappelijke onderbouwing en achtergrondinformatie voor gemeentelijk arbeidsmarktbeleid. Je krijgt inzicht in waarom flexwerkers vaker in de Ziektewet of WIA belanden en hoe een betere rol voor de werkgever hierin preventief kan werken. Daarnaast laat het zien dat bemiddeling naar werk effectiever is wanneer je gebruikmaakt van gedetailleerde arbeidsmarktinformatie en deze richt op specifieke groepen die op eigen kracht minder succesvol zijn. Dit helpt bij het inrichten van effectievere re-integratietrajecten.

Voor wie is het relevant?

Dit artikel is relevant voor beleidsmedewerkers werk en inkomen en strategisch adviseurs binnen het gemeentelijk sociaal domein. De inzichten zijn specifiek van belang voor wie werkt aan de Participatiewet, de aanpak van langdurige werkloosheid en de samenwerking met het UWV en werkgevers in de regio.