WER(K): re-integratie instrumenten onderzocht
In het onderzoeksprogramma WER(K): Werking, Effectiviteit en Rendement is Kennis heeft de afdeling Werk, Participatie en Inkomen van de gemeente Amsterdam sinds 2022 onderzoek gedaan naar verschillende re-integratie instrumenten.
Voor elk instrument zijn we nagegaan hoe, voor wie en wanneer het werkt, hoe tevreden deelnemers met het instrument zijn en wat de ruwe kosten en opbrengsten zijn.
Wat zijn de belangrijkste bevindingen?
Jobcoaching helpt vooral bij het behouden van werk.
Uit het onderzoek blijkt dat Jobcoaching Amsterdammers ondersteunt bij het vinden van werk, maar vooral effectief is in het behouden ervan. Werkzame elementen zijn onder andere:
Voor het vinden van werk:
• starten bij de droombaan van de deelnemer
• aansluiten bij de begeleidingsbehoefte
• hulp bij het vinden van vacatures
• begeleiding tijdens het sollicitatieproces
• ‘vertaling’ bieden tijdens het sollicitatiegesprek
• aanpassen van de functie en/of werkplek
Voor het behouden van werk:
• faalmomenten omzetten in leermomenten
• bemiddeling tussen deelnemer en werkgever
• ondersteuning bij ontwikkeling van werknemersvaardigheden
• opbouwen van een vertrouwensband
• begeleiding op andere leefgebieden
• blijvend motiveren, wat bijdraagt aan meer zelfvertrouwen
Deelnemers waarderen de begeleiding met een rapportcijfer 8. 71% vindt een baan met een salaris boven het normbedrag, waarvan 51% dit werk minstens zes maanden volhoudt.
Trainingen vergroten vooral zelfvertrouwen en sollicitatievaardigheden.
Ze zijn bedoeld voor Amsterdammers die willen werken aan beroepsvaardigheden of sollicitatiecompetenties. Werkzame elementen volgens deelnemers:
• leren van nieuwe sollicitatie- en beroepsvaardigheden
• behalen van certificaten
• groepsgewijze aanpak
• persoonlijke begeleiding door de trainer bij het zoeken en vinden van werk
Belangrijke kwaliteiten van de trainer zijn:
• positieve houding
• deskundigheid
• toegankelijkheid
• aansluiting van de inhoud op interesse en niveau van de deelnemer
Effecten die deelnemers noemen zijn o.a. meer motivatie, meer zelfinzicht en soms een toename in inkomen. Minder positieve ervaringen gaan over:
• verschillen in niveau binnen de groep
• taalniveau
• reistijd
• gebrekkige ondersteuning door de trainer
Jobhunting leidt vaak tot snellere plaatsing.
Dit instrument is gericht op ‘jobready’ kandidaten. Positieve opbrengsten volgens het onderzoek:
• verbetering van het sollicitatieproces
• praktische ondersteuning bij solliciteren
• regelmatig prettig contact met de jobhunter
• versoepeling van de stap naar werkgevers
• opbouwen van een netwerk van werkgevers
• aanbod van passende vacatures en banen
Na afloop:
• 60% van de deelnemers gaat (meer) werken
• 23% stroomt duurzaam uit
De kosten-batenanalyse laat een positief rendement zien, al is het causale effect van het traject niet met zekerheid vast te stellen.
Externe leerstages versterken motivatie en vaardigheden.
Deelnemers leren in een echte werkomgeving. Werkzame elementen:
• aansluiten bij interesse en niveau van de deelnemer
• leren op de werkplek
• structuur en daginvulling
• proactieve begeleiding met coaching op de werkvloer
• veilige omgeving waarin leren en fouten maken mogelijk is
Effecten:
• versterking van (taal)vaardigheden
• meer zelfvertrouwen
• 40% houdt werk zes maanden of langer vol
• 23% stroomt duurzaam uit
• relatief lage kosten
Interne leerstages zijn geschikt voor mensen met meer begeleidingsbehoefte.
Ze vinden plaats binnen de gemeente en richten zich op het aanleren van werknemersvaardigheden. Positieve elementen:
• praktisch leren door zien, nadoen en herhalen
• mogelijkheid tot het behalen van certificaten
• respectvolle feedback op werknemersgedrag
• ondersteuning bij persoonlijke ontwikkeling en problemen
• hulp bij het vinden van werk
• contact met andere deelnemers
Resultaten:
• meer dan de helft vindt werk na afloop
• 22% stroomt duurzaam uit
• de kosten zijn relatief hoog
• financieel rendement is negatief
Wat kun je ermee in de praktijk?
De reeks WER(K)-onderzoeken biedt beleidsmedewerkers en uitvoerders onderbouwde inzichten in de werking van veelgebruikte re-integratie-instrumenten. Elk instrument heeft een eigen doelgroep en specifieke werkzame elementen. Dit helpt bij het kiezen van passende ondersteuning, het verbeteren van bestaande instrumenten en het effectiever inzetten van middelen. De onderzoeken bieden daarnaast input voor het gesprek tussen klantbegeleiders, werkgevers en aanbieders.
Voor wie is het relevant?
Deze publicaties zijn relevant voor beleidsmakers en uitvoerend professionals in het sociaal domein die werken aan re-integratie. Vooral wanneer je betrokken bent bij de inzet, inkoop of evaluatie van re-integratie-instrumenten. Ook als je zoekt naar manieren om trajecten beter te laten aansluiten bij diverse doelgroepen, bieden de rapporten praktische handvatten.