De veranderende waarde van werk in Nederland

In de publicatie De waarde van werk in Nederland presenteren onderzoekers van het Amsterdams Instituut voor Arbeidsstudies – Hugo Sinzheimer Instituut (AIAS-HSI), onderdeel van de Universiteit van Amsterdam, de resultaten van de Waarde van Werk Monitor. Dit onderzoek, uitgevoerd met steun van de Goldschmeding Foundation, brengt in kaart hoe de opvattingen en wensen van Nederlanders over werk veranderen. Het doel is om beleidsmakers te helpen met het aanpassen van regelingen aan een veranderende arbeidsmarkt. Deze rapportage vergelijkt de uitkomsten van metingen in 2019, 2021 en 2023.

Het rapport gaat in op diverse thema’s die samen de ‘waarde van werk’ bepalen. Aan bod komen onder andere het belang van betaald werk en vrije tijd, de kwaliteit van het werk (zoals autonomie en werkdruk), de balans tussen werk en privéleven, en de tevredenheid met het inkomen. Daarnaast worden de opvattingen van Nederlanders over de sociale zekerheid onderzocht, waaronder de hoogte van uitkeringen en de wenselijkheid van een basisinkomen.

Uit het onderzoek komen enkele belangrijke trends naar voren. Zo neemt het belang van betaald werk af, terwijl vrije tijd juist belangrijker wordt gevonden. Hoewel Nederlanders over het algemeen positief zijn over de kwaliteit van hun baan, is de algehele tevredenheid met het werk licht gedaald. Andere opvallende conclusies zijn:

• Intrinsieke aspecten van werk, zoals inhoudelijk leuk werk, verliezen aan belang ten gunste van het salaris.
• De steun voor beleidsveranderingen die minder nadruk leggen op betaald werk, zoals een basisinkomen, is aanzienlijk toegenomen.
• De tevredenheid met het leven in het algemeen is tussen 2019 en 2023 afgenomen.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De publicatie dient als achtergrondinformatie en onderbouwing voor beleid. Het rapport biedt concrete inzichten in de veranderende houding van werkenden en niet-werkenden ten aanzien van werk, inkomen en de balans tussen werk en privé. Deze inzichten helpen om beleidskeuzes beter aan te laten sluiten bij de wensen en behoeften in de samenleving.

Voor wie is het relevant?

Deze monitor is primair relevant voor beleidsmedewerkers binnen het sociaal domein, in het bijzonder op het terrein van Werk en Inkomen. De inzichten zijn bruikbaar bij het vormgeven van lokaal en nationaal beleid. Voor uitvoerende professionals, zoals klantmanagers, biedt het rapport waardevolle contextinformatie over de veranderende motivatie en prioriteiten van inwoners. Dit kan helpen in de begeleiding naar werk.