Niet-gebruik van de algemene bijstand Rotterdam
In opdracht van de gemeente Rotterdam hebben de afdelingen Onderzoek & Statistiek (O&S) van de gemeente Amsterdam en Onderzoek & Business Intelligence (OBI) van de gemeente Rotterdam onderzoek gedaan naar het niet-gebruik van de algemene bijstand. Het doel was om inzicht te krijgen in de omvang en kenmerken van de groep die geen bijstand aanvraagt, terwijl ze er wel recht op hebben. Daarnaast onderzoekt het rapport de mogelijke redenen hiervoor.
Uit het onderzoek blijkt dat 28 procent van de Rotterdamse huishoudens die recht hebben op bijstand, hier geen gebruik van maakt. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen uit het rapport zijn:
- Niet-gebruik komt vaker voor bij mensen die recht hebben op een kleine (aanvullende) uitkering. Hoe dichter het inkomen bij de bijstandsgrens ligt, hoe hoger het niet-gebruik.
- Vooral jongeren en zelfstandigen maken minder vaak gebruik van hun recht op bijstand.
- De oorzaken voor niet-gebruik zijn divers. Ze liggen bij de inwoner zelf (gebrek aan kennis, schaamte, de afweging of de aanvraag opweegt tegen de baten), maar ook bij het beleid (complexe procedures) en de uitvoering (onvoldoende proactieve benadering).
- Om niet-gebruik te verminderen is het belangrijk om procedures te vereenvoudigen en rechthebbenden actief te benaderen. Ook is er intensieve aandacht nodig voor moeilijk bereikbare groepen.
Wat kun je ermee in de praktijk?
De publicatie dient als achtergrondinformatie en verantwoording en onderbouwing voor beleidskeuzes. Het rapport geeft inzicht in de groepen die de bijstand minder goed weten te vinden en de mogelijke oorzaken daarvan. Dit biedt inspiratie en ideeën om de dienstverlening en communicatie te verbeteren, zodat meer inwoners de ondersteuning krijgen waar zij recht op hebben.
Voor wie is het relevant?
Dit onderzoek is relevant voor beleidsmedewerkers en uitvoerend professionals in het gemeentelijk sociaal domein, met name op het gebied van werk en inkomen en armoede en schulden. Het biedt beleidsmakers cijfers en context om het beleid rondom de bijstand en de aanvraagprocedures aan te scherpen. Voor de uitvoering geeft het handvatten om specifieke groepen beter te bereiken en te informeren.