(Niet-)gebruik van de sociale zekerheid en sociale bijstand tijdens de coronacrisis

Tijdens de coronacrisis versoepelde de Belgische overheid de toegang tot de sociale zekerheid om de economische klap op te vangen. In deze publicatie onderzoekt het Centrum voor Sociologisch Onderzoek (KU Leuven) welke groepen desondanks door de mazen van het sociale vangnet vielen. Het doel van de analyse is om de mate van onderbescherming (iemand verliest zijn werk, kan geen beroep doen op steunmaatregelen én ontvangt ook geen sociale uitkering) in kaart te brengen en te kijken naar de kenmerken en trajecten van de mensen die geen gebruik konden maken van de sociale zekerheid of sociale bijstand.

Het Belgische sociale vangnet bleek relatief sterk: een kleine groep (1,3 procent van de beroepsbevolking) was onderbeschermd. De analyse toont aan dat het hierbij vooral ging om mensen die vóór de crisis al in een kwetsbare positie zaten. Kenmerken van deze groep zijn:

• jongeren;
• mensen met een migratieachtergrond;
• mensen met tijdelijke contracten, deeltijdwerk of een beperkt arbeidsverleden.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De publicatie dient als achtergrondinformatie en onderbouwing. Hoewel het onderzoek zich richt op de Belgische situatie, biedt de analyse van risicogroepen waardevolle inzichten. Het helpt je om te bepalen welke groepen in jouw gemeente mogelijk een groter risico lopen om buiten het vangnet te vallen, ook buiten een crisissituatie.

Voor wie is het relevant?

Dit onderzoek is vooral relevant voor beleidsmedewerkers in het sociaal domein (werk en inkomen, armoedebeleid). Het biedt lessen om het eigen sociale vangnet tegen het licht te houden en de veerkracht ervan te versterken voor groepen in een kwetsbare positie.