Geldzaken in de praktijk 2024

In het rapport ‘Geldzaken in de praktijk 2024’ worden de resultaten van het onderzoek naar inkomens, uitgaven en de mate waarin Nederlandse huishoudens kunnen rondkomen gepresenteerd. In dit onderzoek stond de vraag centraal in welke mate huishoudens bepaalde vormen van financiële onzekerheid met betrekking tot inkomen, uitgaven, rondkomen en (financieel) gedrag ervaren en welke groepen zich in een kwetsbare positie bevinden. De inzichten verbreden je kennis en kun je inzetten binnen het hulp- en dienstverleningsaanbod.

Financiële situatie van de Nederlandse huishoudens

Uit de resultaten blijkt dat het over het algemeen de goede kant op gaat met de financiële situatie van de Nederlandse huishoudens. Ten opzichte van een vergelijkbare meting in 2022 geven meer mensen aan dat ze makkelijker rond kunnen komen. Het merendeel van de mensen heeft het gevoel controle te hebben over hun financiële situatie, wat samengaat met het feit dat mensen er financieel wat beter voor staan. 

Een derde heeft echter nog wel moeite met rondkomen. Vooral huurders, huishoudens met lagere en/of wisselende inkomens en jongvolwassenen ervaren weinig controle over hun financiële situatie. Deze financieel kwetsbare groepen hebben minder grip op hun inkomsten, hebben vaker moeite met het betalen van rekeningen en zijn vaak niet in staat om een financiële buffer op te bouwen. Ook ervaren zij minder grip en handelingsperspectief in de energietransitie. 

Hieronder zetten wij de belangrijkste resultaten op een rij: 

• Ruim 80 procent van de Nederlanders heeft het gevoel controle te hebben over hun inkomsten en achten hun inkomsten ook redelijk voorspelbaar. Daarentegen hebben huishoudens met wisselende en/of lage inkomens juist het gevoel minder controle te hebben over hun maandelijkse inkomsten. Hierdoor weten ze minder goed waar ze aan toe zijn dan mensen die een hoger en stabieler inkomen hebben. Ook komen mensen die minder controle ervaren over hun inkomen veel vaker moeilijk rond. 
• Het toeslagensysteem lijkt voor de groepen die een onzeker(der) inkomen hebben niet voldoende zekerheid te bieden. Huishoudens die een wisselend inkomen hebben, controleren vaker of ze in aanmerking komen voor toeslagen, maar weten minder goed waar ze recht op hebben. Ook weten ze niet goed waar informatie over de toeslagen te vinden is.
• Het betalen van de vaste lasten krijgt van de huishoudens de meeste prioriteit. Hierdoor hebben zij vaker moeite met het betalen van de huishoudelijke uitgaven en de reserveringsuitgaven. 80% van de mensen die moeilijk rondkomen, heeft moeite met het betalen van de boodschappen.
• Ongeveer een vierde heeft het gevoel beperkt tot geen grip te hebben op de energiekosten. Huurders en huishoudens die beperkte financiële middelen hebben, dreigen achter te lopen in de verduurzaming van woningen.
• 63% van de huishoudens zouden hun spaargeld gebruiken als zij niet kunnen rondkomen. 57% van de huishoudens geeft aan dat ze zouden besparen op noodzakelijke uitgaven. 
• De meeste mensen sparen wel. 20% spaart echter niet consequent iedere maand en 41% spaart minder dan 10% van het inkomen. Ruim een derde heeft hierdoor het gevoel niet genoeg geld achter de hand te hebben.