Niet-gebruik van de algemene bijstand
De Inspectie SZW (nu Nederlandse Arbeidsinspectie) heeft het niet-gebruik van de algemene bijstand onderzocht. De bijstand is het laatste inkomensvangnet, maar dit doel wordt ondermijnd als mensen er geen gebruik van maken. Het doel van dit onderzoek was om de omvang, kenmerken en langdurigheid van dit niet-gebruik in kaart te brengen met een data-analyse.
Uit het onderzoek blijkt dat 170 duizend huishoudens (35 procent van de rechthebbenden) geen bijstand ontvingen, terwijl ze daar waarschijnlijk wel recht op hadden. De belangrijkste conclusies zijn:
- een derde van de niet-gebruikers heeft geen of een zeer beperkt inkomen;
- het niet-gebruik is het hoogst onder jongeren (tot 27 jaar) en zelfstandigen;
- ook mensen met een Europese migratieachtergrond maken vaker geen gebruik van hun recht;
- een derde van de groep (65 duizend personen) is een langdurige niet-gebruiker.
Wat kun je ermee in de praktijk?
De publicatie biedt belangrijke achtergrondinformatie en een statistische onderbouwing. Het maakt een ‘blinde vlek’ zichtbaar; gemeenten geven zelf aan nauwelijks zicht te hebben op deze groep. Je kunt de inzichten gebruiken als inspiratie om het beleid aan te scherpen: de huidige, vaak passieve aanpak (alleen informatie op de website) is onvoldoende om deze specifieke risicogroepen te bereiken.
Voor wie is het relevant?
Dit rapport is relevant voor beleidsmedewerkers in het domein Werk en Inkomen en Armoede en Schulden. Het is ook zeer nuttig voor uitvoerende professionals (consulenten, wijkteams) die in contact kunnen komen met inwoners die wel recht hebben op ondersteuning, maar nu niet in beeld zijn.