Afboeking bijstandsschuld nauwelijks effect op werk en mentale gezondheid

Onderzoekers van de Universiteit Leiden, Vrije Universiteit Amsterdam en Tilburg University hebben voor het economievakblad ESB de effecten van een afboeking van bijstandsschulden in Rotterdam onderzocht. Aanleiding is dat veel Nederlandse huishoudens kampen met problematische schulden en het kabinet zoekt naar effectieve maatregelen, zoals het kwijtschelden van schulden. Het doel van dit onderzoek was om te analyseren wat de concrete effecten van een schuldafboeking zijn op werk, bijstandsgebruik en de mentale gezondheid van mensen in een financieel kwetsbare positie

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn:

• Een afboeking van bijstandsschulden heeft gemiddeld geen meetbaar effect op de arbeidsparticipatie, het gebruik van de bijstand en de mentale gezondheid.
• Een belangrijke verklaring hiervoor is dat de problematiek vaak breder is dan alleen de bijstandsschuld. Omdat er vaak schulden bij andere schuldeisers overblijven, verbetert de totale financiële situatie van mensen nauwelijks.
• De afboeking heeft wél een positief effect op de arbeidsparticipatie (in deeltijd) bij de groep met relatief hoge bijstandsschulden. Een grotere afboeking lijkt bij hen wel te leiden tot een substantiële verbetering van hun algehele schuldpositie.

Wat kun je ermee in de praktijk?

Deze publicatie dient als verantwoording en onderbouwing voor beleid. Het onderzoek laat zien dat het afboeken van een enkele schuld bij een specifieke groep inwoners waarschijnlijk niet de gewenste effecten heeft op andere levensdomeinen. Het benadrukt de noodzaak van een integrale aanpak waarbij alle schuldeisers betrokken zijn, zoals via bestaande instrumenten voor schulddienstverlening. De resultaten helpen om realistische verwachtingen te hebben van de effecten van een dergelijke interventie.

Voor wie is het relevant?

Dit onderzoek is relevant voor beleidsmedewerkers en uitvoerend professionals binnen de gemeente die zich bezighouden met armoede, schulddienstverlening, werk en inkomen. Voor beleidsmedewerkers biedt het inzichten voor de vormgeving van schuldhulpverleningstrajecten. Voor uitvoerende professionals, zoals klantmanagers en schuldhulpverleners, biedt het achtergrondinformatie over de complexe realiteit van inwoners met een meervoudige schuldenproblematiek.