Businesscase vroegsignalering en preventie van schulden
30 april 2014
De gemeente Amsterdam signaleerde dat klanten zich uit eigen beweging niet, of te laat, melden voor schuldhulpverlening. De gemeente kent sinds 2000 de aanpak “Eropaf”, waarbij wordt geprobeerd om in te grijpen wanneer een ontruiming is aangezegd. De gemeente wil nu gaan inzetten op de aanpak “Vroeg Eropaf” naar aanleiding van hun recente signalering, waarbij de bij Eropaf aangesloten organisaties structureel samenwerken rond schulden, om de aanzegging van een ontruiming te voorkomen.
Vroeg Eropaf richt zich op alle huishoudens die een betalingsachterstand hebben bij één of meerdere van de aangesloten crediteuren. Crediteuren melden een wanbetaling met een betalingsachterstand van minimaal twee maanden bij Vroeg Eropaf. Hiermee hoopt de gemeente Amsterdam dat klanten die zich niet zelf melden maar wel een aanzienlijk betalingsprobleem hebben eerder in het vizier komen, zodat zij tijdig gebruik kunnen maken van hulpverlening en hun financiële situatie stabiliseert.
Aanpak
Wanneer huishoudens 2 maanden hun huur niet betalen, maakt de verhurende woningbouwcoöperatie hier een melding van. Deze melding komt automatisch terecht bij een organisatie voor maatschappelijke dienstverlening die werkzaam is in het stadsdeel waar de woning staat. Deze organisatie zoekt op korte termijn actief contact met de bewoner samen met een schuldhulpverlener, en stelt de oorzaak van de betalingsachterstand vast. Op basis hiervan wordt een Plan van Aanpak opgesteld om tot een oplossing voor de situatie te komen. Wanneer er aanvullende hulpverlening nodig is, is er ook sprake van een warme overdacht naar deze hulpverlener. Sinds de start van Vroeg Eropaf zijn ondertussen ook andere crediteurs aangesloten bij het project. De belangrijkste zijn zorgverzekeraar Agis, alle energiebedrijven en de Dienst Gemeentelijke Belasting Amsterdam. Deze crediteuren worden massa-meldingen genoemd. Bij deze meldingen wordt een poging gedaan tot persoonlijk contact.
Resultaten
In 2013 meldden de zes woningcorporaties van Amsterdam gezamenlijk 2.953 betalingsachterstanden. Vanuit de massa-crediteuren werden er 7.602 meldingen gedaan. De maatschappelijke organisaties wisten hiervan bijna 6.000 meldingen binnen 28 dagen te bereiken. Twee derde van deze meldingen was op dat moment nog niet in beeld bij de gemeente of bij professionele hulpverlening. Het project heeft daarmee een groot preventief bereik.
Succesfactoren
De samenwerking tussen woningbouwcorporaties, maatschappelijke dienstverlening, de gemeente en diverse andere crediteuren is niet altijd vanzelfsprekend. De succesfactoren voor de samenwerking binnen het project bestaat uit de volgende aspecten:
- Voorbereiding: het investeren van veel tijd in het op één lijn krijgen van de verschillende partijen.
- Gezamenlijke verantwoordelijkheid: de verschillende partijen niet overreden of dwingen, maar juist verleiden tot deelname.
- Pleitbezorgers: mensen/organisaties die het project oppakken en niet meer loslaten.