De rol van financiële schaamte en ervaren stigma bij het zoeken van hulp bij geldzorgen

Uit de Nationale Monitor Geldzorgen (Nationale Monitor Geldzorgen – Wijzer in geldzaken) is gebleken dat Nederlanders relatief weinig hulp vragen bij geldzaken. In dit onderzoek, uitgevoerd door het Kenniscentrum Psychologie en Economisch Gedrag in opdracht van Wijzer in geldzaken, wordt dieper ingegaan op de rol van financiële schaamte en ervaren financieel stigma in het vragen van hulp bij geldzorgen.

Onder financiële schaamte wordt verstaan in hoeverre iemand negatief is over zichzelf en sociale situaties wil vermijden vanwege het idee te falen in de eigen financiële situatie. Onder ervaren financieel stigma wordt verstaan in hoeverre iemand denkt negatief beoordeeld te worden door anderen vanwege de eigen financiële situatie, bijvoorbeeld door het gevoel dat anderen op hen neerkijken of dat ze er niet bij te horen. Schaamte en het ervaren van stigma kunnen resulteren in het vermijden van sociale situaties, zouden deze ervaringen het zoeken van hulp in de weg kunnen zitten.

Resultaten

Circa 6 op de 10 deelnemers zeggen hulp te zoeken bij geldzorgen. Vooral deelnemers tussen de 18 en 34 jaar geven aan hulp te vragen. Het gaat hierbij om 65%, tegenover 55% van de deelnemers boven de 34 jaar. De mate van financiële schaamte en ervaren stigma waren gemiddeld relatief laag onder de deelnemers. Alleen deelnemers die veel financiële stress ervaren, ervaren meer schaamte en stigma. Deelnemers die zich meer schamen en stigma ervaren zoeken daarnaast ook minder snel hulp. Als er hulp wordt gezocht, is dit vooral bij een partner of familie. 7 op de 10 deelnemers geven aan als eerste hulp te zoeken bij een partner of familie. Deelnemers geven aan minder vaak hulp te zoeken bij een professional (3 op de 10) of vrijwilliger (2 op de 10).  

Overige barrières

Naast financiële schaamte en financieel stigma zijn er ook nog andere redenen waardoor deelnemers minder of geen hulp zoeken bij geldzorgen. Veelgenoemde redenen zijn:

• Zaken zelf willen uitzoeken. Bijna de helft van de deelnemers geeft aan eerst zelf aan de slag te willen gaan met het oplossen van de geldzorgen voordat zij hulp zoeken.
• Het ontkennen van financiële problemen. 16% van de deelnemers ontkent dat er problemen of zorgen zijn.
• Kennisgebrek. Ongeveer een derde van de deelnemers heeft te weinig kennis over de mogelijkheden en organisaties die hulp kunnen bieden bij geldzorgen. Bij de deelnemers boven de 55 jaar gaat het zelfs om 41%.