Gesprekshandleiding over geldzorgen voor docenten

De gesprekshandreiking ‘’in gesprek over geld’’, van het Nibud en Diversion, is bedoeld voor iedereen die in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs contact heeft met leerlingen of studenten. Denk daarbij niet alleen aan docenten en mentoren die voor de klas staan, maar ook aan administratief medewerkers en intern begeleiders of aan andere rollen of beroepen waarbij er contact is met jongeren kan gebruik worden gemaakt van deze handreiking.
In de gesprekshandreiking wordt geconstateerd dat het voor veel jongeren lastig is om rond te komen en dat dit jongeren kwetsbaar maakt. In de handreiking worden er drie fases besproken om tot goede gesprekken over geld te komen: Signaleren, het gesprek aangaan en hulp bieden en doorverwijzen.

Signaleren

Er rust een groot taboe op geldproblemen en mede daardoor blijven deze te lang onder de radar waardoor hulp in een te laat stadium wordt aangeboden. Tijdige signalering van jongeren (en hun gezinnen) met financiële problemen is daarom erg belangrijk omdat hulpverleners hen dan makkelijker zouden kunnen ondersteunen. Geldproblemen hebben namelijk een negatieve impact op het dagelijks functioneren en kunnen een belemmering zijn voor de bredere ontwikkeling en studieprestaties van jongeren. Door herkenning van geldproblemen in een vroeg stadium, verbeteren studieprestaties en kan vroegtijdig schoolverlaten worden voorkomen. Helaas, zo blijkt uit de praktijk, is het vaker zo dat docenten wel enigszins weten welke leerlingen of studenten financieel kwetsbaar zijn maar niet de handvatten hebben om het gesprek aan te gaan. De signaalkaart financiële problemen kan hierbij helpen. De signaalkaart bevat een overzicht van veel voorkomende signalen die kunnen wijzen op geldproblemen. Vaak is het een combinatie van meerdere signalen die duiden op problemen en aanleiding tot een gesprek kunnen zijn. De signaalkaart is hier te vinden.

Het gesprek aangaan en hulp bieden

Hoe eerder er wordt gepraat over geldzorgen, hoe beter de hulp die geboden kan worden maar praten over geld kan zowel voor de jongeren als voor docenten lastig zijn. Vertrouwen is hierbij erg belangrijk: Jongeren moeten het gevoel hebben dat ze eventuele geldproblemen kunnen bespreken met hun begeleiders. Het kan daarom even zoeken zijn hoe je het gesprek aanknoopt. In de handreiking staan een aantal voorbeeldvragen die kunnen helpen om het gesprek te openen. Ook wordt er een dialoogmethodiek aangereikt die gebruikt kan worden bij praten over geld in klassikaal verband. Een gesprek over geld kan resulteren in een passende doorverwijzing, maar in sommige gevallen kan de school ook zelf de leerling of studenthulp bieden.

Doorverwijzen

Hulp en ondersteuning kun je in allerlei vormen aanbieden. Er kan worden ingezet op de leerprestaties, de gezinssituatie, inkomensondersteuning en toekomstperspectief. Dat maakt het soms lastig om iemand goed door te verwijzen. Het is daarom belangrijk om te weten welke hulp bij wie past en samen met de leerling of student te kijken wat best passend is: Laat de keuze bij de jongere zelf. Organisaties buiten school die ondersteuning kunnen bieden zijn Geldfit.nl, Landelijke telefoonlijn en geldlijn (0800-8115) en Nibud geldplan bijna 18.