Naar een interventie tegen geldezels

Geldezels (ook wel money mules genoemd) zijn personen die hun bankrekening laten misbruiken voor criminele doeleinden. Vaak wordt de bankrekening van een kwetsbaar persoon gebruikt om geld door te sluizen of wit te wassen.

In dit onderzoek is getracht om inzicht te krijgen in de kenmerken van geldezels, de rol van geldezels en in de werkwijze van criminele netwerken die gebruik maken van geldezels. Ook is gekeken naar mogelijke interventies die aansluiten bij deze doelgroep. Het onderzoek is verricht door wetenschappelijke literatuur te analyseren, door interviews af te nemen met jongerenwerkers, de politie, reclassering, HALT, het OM en een bank. Ook zijn er twee focusgroepen ingericht met lokale en regionale stakeholders.

De conclusies die uit het onderzoek naar voren komen zijn veelvoudig. Er is tot nu toe weinig empirisch onderzoek gedaan naar financieel misbruik d.m.v. geldezels. Wel is duidelijk dat geldezels door criminelen worden gebruikt om het financiële spoor dat van een misdrijf naar de criminelen voert te verbergen. Het geld dat is verkregen door criminele activiteiten wordt opgenomen van de bankrekening van de geldezel.

Het is lastig om een duidelijk profiel op te stellen van geldezels. Wel komt uit het onderzoek naar voren dat het vaak gaat om kwetsbare jonge mannen met een relatief lage opleiding en afkomstig uit wijken met een lagere sociaaleconomische status. Zij worden vaak via-via geronseld. Het ronselen gebeurt zowel on- als offline. Drie veelvoorkomende motieven zijn het snel willen verdienen van geld, het vergaren van status en geloof in de argumenten van de ronselaars.