Vroegsignalering van financiële problemen in de huisartsenpraktijk

Armoede en schulden hebben een duidelijk effect op de gezondheid. Zo leiden armoede en schulden vaak tot langdurige stress. Die stress heeft een directe impact op de mentale en fysieke gezondheid. Mensen met geldzorgen komen hierdoor vaker dan gemiddeld op spreekuur bij de huisarts. Door vroegsignalering in de huisartsenpraktijk kunnen mensen met ziekmakende financiële problematiek eerder geholpen worden.

Bij twee huisartspraktijken in Arnhem is een aanpak geïmplementeerd voor vroegsignalering en ondersteuning bij financiële problemen. De focus lag op het signaleren, bespreekbaar maken en verwijzen. Aan de hand van interviews met de betrokken partijen is de implementatie geëvalueerd.

Vroegtijdig signaleren bleek moeilijk in de praktijk te brengen. Het was lastig en tijdrovend om het onderwerp bespreekbaar te maken en uit te leggen hoe financiële problemen invloed hebben op de gezondheid. De betrokken huisartsen zagen zeker het belang in van vroegsignalering, maar vanwege andere prioriteiten zakte het onderwerp weg van de agenda. Ook wisten de huisartsen vaak niet goed welke hulp er beschikbaar is om mensen met financiële problemen naar te verwijzen.

Op basis van deze resultaten worden de volgende aanbevelingen gegeven bij vroegsignalering van financiële problemen in huisartsenpraktijken:

Op huisartsenpraktijkniveau:

• Geef dit onderwerp structureel de aandacht binnen de huisartsenpraktijk, zodat het niet van de agenda verdwijnt.
• Stimuleer het gebruik van hulpmiddelen voor professionals, zoals de gesprekskaart.
• Zet ook de POH en de praktijkassistent in op vroegsignalering.

Huisartsenpraktijk overstijgend:

• Meer aandacht voor stress sensitief werken in opleiding en bijscholing.
• Verbeter de samenwerking tussen de gemeente en eerstelijnszorg.
• Bespreek mogelijkheden voor de vergoeding van tijd die vroegsignalering gesprekken kosten met zorgverzekeraars.

Dit onderzoek is onderdeel van het project Eerder uit de Schulden: wat werkt? Een onderzoeksproject naar diverse interventies in de schuldhulpverlening. Meer informatie over het project is hier te vinden.