Geldstress bij jongeren

Uit eerder onderzoek van het Nibud bleek dat 1 op de 5 jongeren in de leeftijd van 18 tot 26 jaar te maken heeft met ernstige geldzorgen. Dit was de aanleiding van het huidige onderzoek waar het gaat om het financieel welzijn van jongeren. In dit onderzoek werd er gekeken naar factoren die een relatie hebben met geldstress bij jongeren. Om hier meer inzicht in te krijgen, werd er van begin 2018 tot eind 2020 een groep jongeren gevolgd. Deze jongeren volgden bij de start van het onderzoek een mbo opleiding en zaten in het laatste jaar van hun opleiding.

Dataverzameling en analyse

Om stress voorspellers te meten zijn de volgende factoren onderzocht bij de mbo jongeren:

• Financieel gedrag
• Financiele kennis en vaardigheden
• Psychologische kenmerken
• Economische, persoonlijke en welzijnsfactoren

Deze factoren zijn in drie tussenrapportages gemeten. Allereerst werd er gekeken welke factoren het niveau van geldstress voorspellen. Daarna werd er gekeken hoe veranderingen in de bovengenoemde factoren samenhangen in veranderingen in geldstress. Tot slot werd gekeken welke factoren het sterkste de relatie vertonen met verschillende types positief financieel gedrag, die in het onderzoek zijn meegenomen.

Resultaten

• Jongeren ervaren meer geldstress naarmate zij minder positief financieel gedrag vertonen.
• Jongeren die actief sparen zijn minder positief over schulden, kunnen beter plannen én hebben een grotere buffer.
• Jongeren hebben hun geldzaken beter op orde als zij beter kunnen plannen, een hogere zelfeffectiviteit hebben en minder positief zijn over schulden.
• Jongeren budgetteren meer naarmate zij beter kunnen plannen, een hogere zelfeffectiviteit hebben en een kleinere financiële buffer hebben.
• Niet lenen voor dagelijkse uitgaven en terughoudend zijn met uitgaven hangen negatief samen met de houding ten opzichte van schulden en het ervaren van geldstress.

Aanbevelingen naar aanleiding van de onderzoeksresultaten:

• Actief sparen en het bijhouden van geldzaken gaat samen met minder geldstress. Daarom is het van belang om positief financieel gedrag te stimuleren.
• Beter plannen en geloof hebben in eigen kunnen gaat samen met positief financieel gedrag. Zorg dus voor voldoende aandacht voor financiële educatie. 
• Gemakkelijk lenen en uitgeven gaat samen met meer geldstress. Bescherm jongeren daarom tegen het maken van financieel onverstandige keuzes. 
• Een positieve houding ten opzichte van schulden hangt samen met minder terughoudend leen- en uitgavegedrag. Onderzoek de rol van deze houdingsaspecten.
• Financiële vaardigheden doen ertoe, maar houd ook rekening met jongeren die minder financieel vaardig zijn.