Monitor financieel bewustzijn Nederlanders 2018

Motivaction onderzocht in opdracht van Aegon de financiële kennis en het financieel bewustzijn van Nederlanders. Ze hebben daarvoor de FinQ-score ontwikkeld. Deze score is gebaseerd op opvattingen, overtuigingen, kennis en gedrag op het gebied van financiën. De afgelopen jaren is de score stabiel.

Motivaction doet in opdracht van Aegon jaarlijks onderzoek naar het financieel bewustzijn en de financiële vaardigheden van Nederlanders. Hiervoor heeft Motivaction de FinQ-score ontwikkeld: dit staat voor financieel quotiënt.

De FinQ-score drukt iemands financieel bewustzijn en financiële vaardigheden uit. De onderzoekers hebben aan een representatieve groep van 1.034 Nederlanders een aantal stellingen over financiën voorgelegd.

De FinQ-score is stabiel

Ons financiële bewustzijn is licht gedaald vergeleken met eerdere jaren. Vooral bij de groep tussen 25-44 jaar is het financieel bewustzijn gedaald. Er is een duidelijk verband tussen leeftijd en financieel bewustzijn: hoe ouder, hoe hoger mensen scoren. Mogelijk is dat het gevolg van kennis en ervaring.

Opbouw en resultaten van de FinQ-score 2018

De score is opgebouwd uit 5 factoren in 2 categorieën.

Categorie 1: Kennis, houding en gedrag

• Geld nu: meer uitgaven dan inkomsten hebben
  Er zijn meer Nederlanders dan in 2016-2017 die meer geld uitgeven dan er binnenkomt. Deze problemen zijn sterk gestegen bij mensen tussen 18-34 jaar. Laagopgeleiden zijn vaker uit balans dan hoogopgeleiden.
• Geld straks: bewust en structureel geld apart zetten 
  Jongeren sparen meer in vergelijking tot eerdere jaren. In andere leeftijdsgroepen is het spaargedrag gelijk gebleven.
• Geld later: weten hoe je pensioen geregeld is en financieel goed voorbereid zijn op pensionering
  Pas vanaf 55 jaar denken mensen echt aan hun pensioen. Jongeren tussen 18-24 jaar waren in 2018 wel iets meer bezig met geld voor later. Mensen met een (boven)modaal inkomen zijn meer met hun pensioen bezig dan de gemiddelde Nederlander.

Categorie 2: Psychologisch

• Behoefte aan controle: financiën op orde willen hebben en het beheersen van uitgaven en risico’s
  Deze behoefte is gedaald en is het laagst bij Nederlanders onder de 54 jaar. Bij 65-plussers is deze behoefte het sterkst.
• Geldregelhekel: uitstelgedrag en geen interesse in geldzaken. De weerzin om je financiën te regelen
  De geldregelhekel is licht gestegen. Mensen tussen 25-34 jaar hebben de grootste hekel aan het regelen van hun financiën.

Mensen met een lage FinQ-score denken dat ze minder behoefte hebben aan financiële controle dan de gemiddelde Nederlander

Mogelijk verband tussen gelukkig zijn en financieel bewustzijn

De onderzoekers hebben de deelnemers ook gevraagd om met een rapportcijfer aan te geven hoe gelukkig ze zich voelen. Nederlanders met een hoge FinQ-score voelen zich vaker gelukkig. Ze zijn niet alleen gelukkiger met hun inkomen: ze voelen zich ook gelukkiger met de liefde, het werk, hun huis, sociale contacten en gezondheid.