Dylan, jong en in de schulden

Het is niet mijn schuld, wel mijn verantwoordelijkheid.

Op zijn achttiende staat Dylan er opeens alleen voor. Noodgedwongen maakt hij schulden. Een slechte start waar hij zes jaar later nog steeds last van heeft, want bij geldzaken krijgt hij extra last van zijn posttraumatische stressstoornis. ‘Ik werk hard om uit de schulden te komen, maar heb daar wel hulp bij nodig.

Dylan (24) kreeg van thuis uit niet het ideale voorbeeld. ‘Na een faillissement leefden we met vijf personen op bijstandsniveau. We leefden van paycheck naar paycheck. Sparen heb ik niet geleerd.’ Als hij, net 18, thuiskomt van een vakantie met zijn toenmalige vriendin en haar ouders, treft hij het huurhuis van z’n moeder leeg aan. Zij is gaan samenwonen en de huur is opgezegd. Binnen twee maanden staat hij op straat. Met niets.

Vrijwillige bewindvoering 

In zijn tienerjaren liep Dylan een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) op. De PTSS maakt het voor Dylan lastig om zelf zijn financiële administratie te doen. ‘Het gaat wel beter dan vroeger, maar het gebeurt nog steeds dat ik meteen zweethanden en hartkloppingen krijg als er rekeningen binnenkomen.’ Het is de reden dat Dylan vrijwillig bewindvoering heeft aangevraagd. ‘De bewindvoerder regelt de vaste lasten en de afbetalingen naar de schuldeisers. Wij krijgen leefgeld. Dat geeft rust.’ Tegelijkertijd maakt Dylan zich ook zorgen om deze constructie. ‘Het is best duur en ik ontdekte laatst dat er fouten werden gemaakt.’

Starterslening 

De zorgzame Dylan heeft ideeën over hoe je jongeren met zo’n slechte start kunt helpen. ‘Bijvoorbeeld met een goedkope starterslening, zoals jonge huizenkopers die ook kunnen krijgen. Daarmee had ik m’n opleiding kunnen afmaken, m’n rijbewijs gehaald. De dingen die nodig zijn om het leven vorm te geven, om een beter betaalde baan te vinden. Nu heb ik dat met vallen en opstaan zelf gedaan, maar zit ik nog wel met die schuld.’ Daarnaast hoopt Dylan op meer begrip en maatwerk voor mensen met schulden. ‘We zijn niet over een kam te scheren. Hulpverleners hebben bij mij bijvoorbeeld al snel de indruk dat ik dingen zelfstandig kan oplossen omdat ik mijn verhaal goed kan vertellen. Maar het feit dat ik snap wat ik moet doen, wil niet zeggen dat ik dat ook doe. Mijn PTSS zorgt dat ik regelmatig niet rationeel handel. Ik heb dus meer begeleiding nodig, liefst van iemand die me echt begrijpt.’ 

Schaamte

Eerder gaf Dylan een lezing voor schuldhulpverleners over zijn leven met schulden, nu staat hij in deze krant. ‘Er heerst een taboe op schulden en natuurlijk voel ik wel schaamte. Maar ik weet ook dat het niet mijn schuld is. Ik had pech. Het is echter wel mijn verantwoordelijkheid. Als ik een steentje kan bijdragen aan het doorbreken van het taboe, dan doe ik dat. Door die lezing heeft een bedrijf een begeleidende brief in Jip-en Janneketaal geschreven, waardoor veel onbegrip en leed wordt voorkomen. Dat is toch enorme winst?’