Zicht op schulden in Caribisch Nederland

De Nederlandse schuldenwetgeving geldt niet voor Caribisch Nederland. Er is echter wel behoefte aan beleid rondom schulden op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Voor de aanpak van problematische schulden in Caribisch Nederland wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de omvang van de problematiek beter in kaart brengen. Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) heeft daarom onderzoek gedaan naar de schuldenproblematiek in Caribisch Nederland.

Een belangrijke constatering vooraf is dat de informatie over schulden slechts zeer beperkt beschikbaar is in Caribisch Nederland. Op basis van de informatie die achterhaald is zijn de volgende conclusies en aanbevelingen geformuleerd.

Zet maatschappelijke hulpverleners in voor financiële problemen

In Caribisch Nederland zijn geen wettelijke kaders voor schuldhulpverlening en schuldsanering. Wel is er maatschappelijke hulpverlening. Vaak blijkt bij ondersteuning vanuit deze hulpverleners dat er naast andere problemen ook geldproblemen zijn. Maatschappelijke hulpverleners kunnen daarom een belangrijke rol spelen in het signaleren en monitoren van financiële problemen.

Maak gebruik van werkgevers en vaste lasten partijen

Grote werkgevers kunnen door voorschotten, looncessies en loonbeslagen signalen opvangen over welke werknemers in de knel zitten. Daarnaast kunnen partijen die de vaste lasten innen ook rapporteren over het aantal, de duur en de hoogte van betalingsachterstanden.

Bevraag inwoners over rondkomen, lenen en financiële problemen

Uit onderzoek is naar voren gekomen dat mensen in Caribisch Nederland met lage inkomens niet kunnen rondkomen en zijn aangewezen op meer informele vormen van kredietverlening. Om inzicht te krijgen in de omvang van deze informele leningen, op de problemen die dit oplevert en de benodigde hulp, is het belangrijk om dit via een representatieve survey uit te vragen bij de inwoners.

Ontwikkel een dashboard schulden

Het CBS heeft voor Europees Nederland een dashboard “Schuldenproblematiek in beeld” ontwikkeld. Met dit dashboard kunnen trends in de ontwikkeling van problematische schulden worden gevolgd. Voor Caribisch Nederland kan een beperkter, maar vergelijkbaar dashboard worden ontwikkeld.

Overweeg om onderdelen van de wet incassokosten toe te passen in Caribisch Nederland

Op dit moment ontbreekt het in Caribisch Nederland aan duidelijke richtlijnen voor incasso en invordering. Het is daarom aan te bevelen dat zowel private en publieke crediteuren verplicht worden heldere richtlijnen op te stellen. Bij verbetering van de aanpak van achterstanden door vaste lasten partijen kunnen lessen worden getrokken uit de ervaringen met sociaal incasseren in Europees Nederland.